«Առանց խաղի չկա և չի կարող լինել ամբողջական մտավոր զարգացում: Խաղը մի մեծ ,լուսավոր պատուհան է, որի միջոցով երեխայի հոգևոր աշխարհը կյանքը լցնում է պնդումների, գաղափարների հոսքով: Խաղը կայծ է` հարցասիրության և հետաքրքրասիրության վառվող կրակ»:
Վ. Ա. Սուխոմլինսկի
Խաղը երեխայի դաստիարակության և զարգացման միջոց
Երեխաները խաղի մեջ որևէ այլ նպատակ չեն դնում, քան խաղալը: Խաղն աճող մանկական օրգանիզմի պահանջմունքն է: Նախադպրոցական տարիքը ամենակարևոր շրջանն է անձի կայացման և զարգացման համար, որը կախված է երեխային շրջապատող միջավայրից՝ ընտանիք, պարտեզ, ընկերներ: Պետք է ստեղծել այնպիսի միջավայր, որտեղ կզարգանան նախադպրոցականի ինքնուրույնությունը, որն էլ պիտի հիմք հանդիսանա երեխայի «ես»-ի հետագա ամրացմանն ու կայունացմանը:Այս տարիքից պետք է ակտիվորեն զարգացնել երեխայի համարձակ ստեղծականությունն ու երևակայությունն, ուշադրությունն ու տրամաբանությունը:
Այս տարիքում երեխաները հիմնականում ընկալում են զգայարանների միջոցով, ուստի կարելի է կազմակերպել այնպիսի խաղեր , որ լինեն տեսողական, զգայական,դիդակտիկ:
Բայց չմոռանանք նաև , որ խաղը կարող է լինել ուսումնական գործունեության գլխավոր բաղկացուցիչ մաս:
Խաղի նպատակը պետք է լինի ամրապնդել երեխայի
· հիշողությունը
· ուշադրությունը
· մտածողությունը
· երևակայությունը
քանի, որ առանց այդ հատկանիշների անհավատալի է երեխային ամբողջովին զարգացնել:
Աշխատելով հինգ տարեկան երեխաների հետ, որտեղ հատկանշական է համարվում այն փաստը, որ առաջնային գործունեություն է խաղը, նպատակ դրեցի հենց զանազան խաղերի միջոցով պարզել երեխաների իմացական գործընթացների զարգացվածության աստիճանը:
Արդյունքները չգոհացրեցին ինձ, նպատակ դրվեց տարբեր խաղերի միջոցով մարզել երեխաների իմացական գործընթացները, որոնք պետք է նպաստեին առավել արդյունավետ ուսումնական գործունեության իրականացմանը:
Խաղերի մեջ ընդգրկվեց թվաբանական-բնագիտական դիդակտիկ խաղերը , որոնք բաժանվում են հետևյալ խմբերի՝
1. խաղեր թվերով
2. խաղեր ժամանակի վերաբերյալ
3. խաղեր տարածության մեջ կողմնորոշվելու վերաբերյալ
4.խաղեր երկրաչափական պատկերներով
1 Խաղեր թվերով
Դոմինո խաղալով սովորում ենք թվերը
Վերցնում ենք խաղաքարտեր,կամ պատրաստում ենք երեխաների հետ միասին, որի մի կողմում գրված է լինում թիվը, իսկ մյուս քարտի վրա՝ դրան համապատասխան թվով պատկերներ:
Օրինակ
մենք խաղացել ենք այսպիսի խաղ՝Մաթեմատիկական փոքրիկ որոնումներ
2 . խաղեր ժամանակի վերաբերյալ
<<Կենդանի շաբաթ>> խաղ
Օրինակ՝ շաբաթվա օրերը կարելի է սովորել այսպես.
Որպեսզի երեխաները ավելի լավ հիշեն շաբաթվա օրերի անունները, կարող ենք դրանք առանձնացնել գույներով: Երեխաներին կբացատրենք, որ շաբաթվա օրերն իրենց անուններն ունեն, դրանք հերթով են, որ օրն էլ կարելի է հաշվել, երկուշաբթին` առաջին օրը, երեքշաբթին` երկրորդ օրը, չորեքշաբթին` շաբաթվա կեսը, հինգշաբթին` չորրորդ օրը, ուրբաթ՝ …
Օրինակ
մենք խաղացել ենք այսպիսի խաղ՝Շաբաթվա գունավոր օրերը
3. խաղեր տարածության մեջ կողմնորոշվելու վերաբերյալ
Խաղը խաղալու համար երեխան պետք է ծանոթ լինի հորիզոնական,ուղղահայաց և անկյունագծային ուղիղներ հասկացություններին: Այս խաղը նպաստում է երեխայի ուշադրությանը և այդ հասկացությունների ամրապնդմանը:
Այս խաղի համար եսընտրել եմ մեր մանկությունից հայտնի «Իքսիկ Նոլիկ» խաղը, բայց արդեն յուրօրինակ և բկային տարբերակով
Մաթեմատիկական ուրախ խաղ
4.խաղեր երկրաչափական պատկերներով
Երեխաների հետ պատրաստեցինք փոքրիկ տրամաբանական խաղ, որի հիմքում ընկած էր կրկնել երկրաչափական պատկերների անունները, հմտացնել տեխնոլոգիական հնարքները(սոսնձել, կտրատել): Ստացված խաղին տվեցինք ռոդարիական անվանում՝
Մոլորված երկրաչափական պատկերներ
Խաղերի տեսակներն իրականացնելուց հետ փորձեցի կրկին ստուգել սովորողների իմացական գործընթացների զարգացվածության աստիճանը:Նշեմ, որ մարզումներից հետո կային տեսանելի փոփոխություններ:
ՈՒստի ես մնում եմ այն համոզման, որ խաղը պետք է հանդիսանա ոչ միայն ուսումնական գործունեության բաղկացուցիչ մաս, այլ խաղի միջոցով կարելի է մարզել բոլոր այն իմացական գործընթացները ,առանց որի հնարավոր չէ ամբողջական մտավոր զարգացում:
Թողնել մեկնաբանություն